Frank Tijdeman, een schaaktrainer met passie voor zijn sport

De tienjarige Frank Tijdeman (1960) leerde schaken van zijn buurjongen Rob. Elke vrijdagmiddag schaakten ze tegen elkaar. Frank beheerste het spel steeds beter en toch verloor hij elke week weer. ‘Maar ik was zo gefascineerd door de schaakstukken dat ik naar hem toe bleef gaan.’ Totdat hij eindelijk een keer remise speelde. ‘Dat was een enorme stimulans. Daarna begon ik te winnen.’

Op het Zaanlands Lyceum kreeg Frank les van Peter Roggeveen van de Zaanse Schaakclub Saende. Hij werd lid van deze vereniging en is met een rating van 2056 nog steeds een vaste waarde in het eerste team dat in de derde klasse van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) speelt. In het tweede seizoen werd Frank clubkampioen (jeugd) en daarna jeugdkampioen van de Zaanstreek tot zestien jaar.

Als 11-jarig jochie begon Frank mij schaakles te geven, waardoor ik kampioen van Noord-Holland werd. Misschien wel nog belangrijker is dat 25 jaar later ik nog steeds van het spelletje geniet en dat komt zeker door de inspirerende manier waarop hij mij het heeft uitgelegd. Ik hoop dat velen dit voorrecht mogen volgen!

Schaakles geven

Op zijn twintigste ontdekte Frank dat hij het leuk vond om schaakles te geven. Hij nam toen twee jeugdtalenten onder zijn hoede. Gezamenlijk analyseerden zij de gespeelde partijen. ‘De Stappenmethode bestond toen nog niet,’ aldus Frank. ‘Ik werkte vooral met de boeken van Max Euwe. Daar heb ik veel aan gehad. Daaraan heb ik ook mijn toverwoord ontleend. Dat is: ontwikkelen. Het eerste dat ik kinderen en beginners leer is: ontwikkel je stukken. Schaken is zo’n gedemocratiseerde sport dat je met een pion, de laagste in de hiërarchie, de koning kunt verslaan. Schaken is een stijlvolle sport. Spelers kunnen het spel heel fanatiek spelen, want je wilt natuurlijk winnen. Maar het leidt niet tot agressieve tonelen. In welke sport ga je na afloop met je tegenstander aan tafel zitten om de wedstrijd te analyseren? Als je verliest dan heb je dat helemaal aan jezelf te wijten.’

Zelfstandig schaaktrainer

De Stappenmethode was voor Frank een openbaring: ‘Door deze methode heb ik geleerd om heel gestructureerd te werken. De systematische opbouw geeft de docent en de leerlingen houvast.’ (De Stappenmethode omvat zes stappen, waarin de leerling zich ontwikkelt van beginner tot een speler op het topniveau. De methode wordt gebruikt door veel schaakverenigingen en docenten die schaakles op scholen geven.)

In 2010 naam Frank de beslissing om van zijn passie zijn beroep te maken. Hij vestigde zich als zelfstandig schaaktrainer met de diploma’s Schaaktrainer 1, 2 en 3. Die geven hem de bevoegdheid om les te geven tot en met stap vijf van de Stappenmethode. Hij omschrijft zichzelf als een schaaktrainer die ‘zijn liefde en passie voor het schaakspel overbrengt op de kinderen. Als het moet kan ik heel streng zijn, maar ik merk dat kinderen dat waarderen. Het mooiste compliment is als een kind tegen mij zegt: ‘ik heb de hele dag uitgekeken naar de schaakles.’